Sivas’ta jipsli kayaçlardan oluşan bölgede, yağışlar sonrası yaşanan çözülme ile meydana gelen birçok obruk ve dolin, köylüler tarafından tarım arazisi olarak kullanılmaya başlandı.
Sivas il merkezine yaklaşık 15 kilometre uzaklıkta bulunan Beypınar köyü mevkisindeki jipsli kayaçlardan oluşan bölgede, yağışlar nedeniyle çözülme yaşanınca çok sayıda obruk ve dolin meydana geldi.
Köylüler, obruk ve dolinlerin oluştuğu alanları tahıl ekip, tarım arazisi olarak kullanmaya başladı.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, AA muhabirine, bölgede obruk ve dolinlerin oluşmasının kayaç yapıyla ilgili olduğunu söyledi.
Kayaç yapının kalsiyum sülfattan oluşan jipsi sahalar olduğunu belirten Kartal, “Bu jipse bakıldığı zaman ve Türkiye’de yaygınlık anlamında incelediğimizde daha çok Sivas, Çankırı, Yozgat ve Ankara civarında yoğunluk kazandığını görüyoruz.” dedi.
“Jips suyla reaksiyona girdiği zaman çok çabuk çözülüyor”
Bu jipslerin kapladığı alan itibarıyla Sivas’ta daha çok görüldüğünü anlatan Kartal, “Buradaki kalsiyum sülfat olan jips suyla reaksiyona girdiği zaman çok çabuk çözülebilme özelliğine sahip. Bu yüzden yeryüzü şekilleri incelendiği zaman çözülme dolinleri adını verdiğimiz irili ufaklı çok fazla dolin oluşmakta.” diye konuştu.
Kartal, jipsin kolay çözülebilme özelliğine sahip olduğunu anlatarak, şunları kaydetti:
“Jips toprak yapısı itibarıyla kendine özgü bir formasyon oluşturmakta, çözüldüğü zaman kırmızı renkli toprakları meydana getirmekte. Özellikle çözüldüğü çukur sahalarda, dolin çukurlarında o topraklar birikmekte ve biriken topraklarda tahıl tarımının yapılmasına çok uygun şartlar ve zemin oluşturmakta. Bu topraklarda genellikle fazla tarım sistemi ve çeşitliliği yapılamıyor. Burada daha çok Sivas iline uygun, karasal iklime uygunluk gösteren tahıl türleri yetiştiriliyor. Burada özellikle şunu söyleyebiliriz, burası kuru tarım için çok uygun sahalar, sulu tarım için uygun sahalar değil. Çünkü bunların temelinde jips olduğu için çok çabuk çözülme özelliğine sahip. Bunlar çözüldükçe kendi içinde daha da derinlere, daha da aşağılara doğru inilebilir.”
AA
