Ben de herkes gibi merak edip yapay zekâ robotu ChatGPT ile ücretsiz OpenAI resmi web sitesi üzerinden erişerek sohbet edip bir deneyim yaşamak istedim. Aşağıda aramızda geçen konuşma daha doğrusu yazışmaları olduğu gibi hiç düzenlemeden paylaşıyorum.

• Merhaba nasılsınız ChatGPT
• Merhaba! Ben ChatGPT, iyi bir şekilde çalışıyorum. Size nasıl yardımcı olabilirim?
• Ben Erol Demir, İstanbul’da yaşıyorum, milli eğitim şube müdürüyüm. Beni tanıyor musunuz?
• Merhaba Erol Demir! Ben bir yapay zekâ modeliyim, dolayısıyla gerçek insanları tanıma yeteneğim yok. Sadece metin üzerinden size yardımcı olabilirim. Nasıl yardımcı olabilirim?
• Ben aynı zamanda kitap yazarıyım internette benim hakkımda neler söyleniyor biliyor musun ya da benim için araştırabilir misin?
• Maalesef, ben bir yapay zekâ modeli olduğum için gerçek zamanlı internet araştırmaları yapma yeteneğim bulunmuyor. Ancak, size nasıl yardımcı olabileceğim konusunda yardımcı olabilirim. Örneğin, yazdığınız bir konu hakkında genel bilgiler veya yazım süreciyle ilgili tavsiyeler isterseniz, size yardımcı olabilirim.
• O zaman bana “Türkiye’de meslek lisesi mezunlarının iş bulma imkânları hakkında bilgi verebilir misin?”
• Çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Meslek lisesi mezunlarının iş bulma potansiyelini etkileyen bazı faktörler şunlardır:

1.         Sektör ve Meslek Talepleri: Meslek lisesi mezunlarının iş bulma potansiyeli, sektörlerin ve işverenlerin taleplerine bağlıdır. Bazı sektörlerde meslek lisesi mezunlarına yönelik talep yüksek olabilirken, bazı sektörlerde talep daha düşük olabilir. Özellikle teknik beceri gerektiren mesleklerde meslek lisesi mezunlarının iş bulma şansı daha yüksek olabilir.

2.         Meslek Lisesinin İçeriği ve Program Kalitesi: Meslek lisesi programlarının içeriği, güncel sektör ihtiyaçlarına uygun ve kaliteli olduğunda mezunların iş bulma şansı artar. Programların iş dünyasıyla yakın ilişki içinde olması, staj ve uygulama imkanları sunması, mezunların sektördeki beklentilere uygun niteliklerle donatılmasını sağlar.

3.         Meslek Lisesi Mezununun Bireysel Yetenekleri ve Becerileri: İş bulma sürecinde, mezunların bireysel yetenekleri ve becerileri de önemli rol oynar. İyi iletişim, problem çözme, takım çalışması ve liderlik gibi genel beceriler, meslek lisesi mezunlarının işverenlerin dikkatini çekmesini sağlayabilir.

4.         İş Arama Stratejileri ve Bağlantılar: İş bulma sürecinde, etkili iş arama stratejileri kullanmak ve iş dünyasıyla bağlantılar kurmak önemlidir. İş ilanlarına başvurmak, iş fuarlarına katılmak, profesyonel ağlara dahil olmak ve staj imkanlarından faydalanmak, iş bulma sürecini olumlu etkileyebilir.

Özet olarak, Türkiye’de meslek lisesi mezunlarının iş bulma imkânları değişebilir. Sektörel talepler, meslek lisesi programlarının kalitesi, mezunların bireysel yetenekleri ve iş arama stratejileri gibi faktörler, mezunların iş bulma sürecinde etkili olabilir. Meslek lisesi mezunları, uygun becerilere ve etkin iş arama stratejilerine sahip olduklarında iş bulma şanslarını artırabilirler.

İkinci Sorum: Mesleki ve teknik eğitim konusunda gençlere neler söylemeliyim? ChatGPT.

• Gençlere mesleki ve teknik eğitim konusunda şunları önerebilirsiniz:

Yeteneklerini Keşfetmelerini Teşvik Edin: Gençleri kendi yeteneklerini keşfetmeye teşvik edin. Onlara çeşitli meslekler ve teknik beceriler hakkında bilgi sağlayın. İlgi alanlarını ve güçlü yönlerini belirlemelerine yardımcı olun.

Çeşitli Kariyer Fırsatlarından Bahsedin: Mesleki ve teknik eğitimin sunduğu geniş kariyer fırsatları hakkında gençlere bilgi verin. Onlara, bu alanlarda başarılı olmanın, istihdam olanaklarının ve gelecekteki potansiyel kazançların neler olduğunu anlatın.

Pratik Becerilerin Önemini Vurgulayın: Mesleki ve teknik eğitim, gençlere pratik beceriler kazandırır. Bu beceriler, iş dünyasında büyük önem taşır. Gençlere, pratik becerilerin teorik bilgilerle birleştirilerek kapsamlı bir eğitim sağladığını anlatın.

Endüstri İşbirliklerini Teşvik Edin: Gençlere, mesleki ve teknik eğitim programlarının endüstri işbirlikleri ve staj fırsatları sağladığını anlatın. Bu tür işbirlikleri, öğrencilerin gerçek iş ortamlarında deneyim kazanmalarına ve sektörün gereksinimlerini anlamalarına yardımcı olur.

Yenilikçilik ve Girişimciliği Destekleyin: Mesleki ve teknik eğitim, yenilikçilik ve girişimcilik becerilerinin gelişimini teşvik eder. Gençlere, kendi işlerini kurma veya farklı sektörlerde yenilikçi çözümler sunma fırsatlarından bahsedin.

Sürekli Öğrenmeyi Vurgulayın: Mesleki ve teknik eğitim, gençleri sürekli öğrenmeye teşvik eder. Hızla değişen dünyada, yeni beceriler edinme ve güncel kalma önemlidir. Gençlere, öğrenmeye devam etmenin kariyer gelişimleri için önemli olduğunu anlatın.

Başarı Hikâyelerini Paylaşın: Mesleki ve teknik eğitimi başarıyla tamamlamış kişilerin hikâyelerini gençlerle paylaşın. Bu hikâyeler, gençlere ilham verir ve mesleki eğitim yolunu seçmelerine yardımcı olur.

Unutmayın! Gençlere mesleki ve teknik eğitim hakkında bilgi verirken, onların ilgi ve yeteneklerine uygun seçim yapmalarını tavsiye etmeliyiz.

Üçüncü Sorum: “Türk Milli Eğitim Sisteminde Nasıl Bir Değişiklik Yapılmalıdır, ChatGPT ?”

Türk Milli Eğitim Sisteminde bazı alanlarda köklü bir reforma ihtiyaç olduğu genel olarak kabul edilen bir konudur. İşte bu konuda düşünülmesi gereken bazı faktörler:

1.         Öğrenci Merkezli Yaklaşım: Eğitim sistemi, öğrencilerin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarına daha fazla odaklanmalıdır. Öğrenci merkezli bir yaklaşım, her bireyin potansiyelini maksimize etmeyi ve farklı öğrenme stillerine uygun çeşitlendirilmiş bir eğitim sunmayı hedeflemelidir.

2.         Güncel ve Uygulanabilir Müfredat: Müfredat, güncel bilgi ve becerileri kapsamalı ve değişen dünya koşullarına uyum sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Uygulanabilirlik, teorik bilginin pratik yaşamda kullanılabilir hale getirilmesini vurgular.

3.         Öğretmenlerin Yetkinlikleri: Öğretmenlerin mesleki gelişimi ve yetkinlikleri için destekleyici programlar oluşturulmalıdır. Öğretmenlerin pedagojik becerilerini güçlendirmek, teknolojiyi etkili bir şekilde kullanmak ve öğrencilere bireysel rehberlik sağlamak için fırsatlar sunulmalıdır.

4.         Teknoloji ve Dijital Beceriler: Dijital çağda, öğrencilerin dijital becerilerini geliştirmeleri önemlidir. Eğitimde teknoloji kullanımı teşvik edilmeli, öğrencilere bilgiyi araştırma, analiz etme, sentezleme ve iletişim kurma becerilerini geliştirme imkanı sağlanmalıdır.

5.         Değerler Eğitimi: Milli eğitim sistemi, öğrencilere demokratik değerleri, insan haklarını, çevre bilincini ve kültürel çeşitliliği içeren değerler eğitimini vurgulamalıdır. Karakter gelişimi, etik değerler, toplumsal sorumluluk ve empati gibi konulara daha fazla önem verilmelidir.

6.         Mesleki ve Teknik Eğitim: Mesleki ve teknik eğitim alanında güçlü bir reforma ihtiyaç vardır. Programlar, iş dünyasının taleplerini karşılayacak şekilde güncellenmeli, endüstri işbirlikleri ve uygulamalı eğitim fırsatları artırılmalıdır.

7.         Değerlendirme ve Takip Sistemi: Eğitim sistemi, öğrenci başarısını değerlendiren ve sürekli olarak ilerlemeyi takip eden bir değerlendirme sistemine ihtiyaç duyar. Değerlendirme,

Dördüncü Sorum: “Türkiye Yüzyılı için Eğitimde Neler Yapılmalıdır, ChatGPT ?”

Türkiye’de mesleki ve teknik eğitim alanında gelecek gençler ve Türkiye’nin yüzyılı için aşağıdaki adımların atılması önemlidir:

1.         Kapsayıcı ve Nitelikli Programlar Geliştirilmeli: Mesleki ve teknik eğitim programları, sektörün ihtiyaçlarına uygun, kapsayıcı ve nitelikli olmalıdır. Bu programlar, hem geleneksel sektörleri desteklemeli hem de geleceğin iş gücü gereksinimlerini karşılayacak şekilde yenilikçi alanlara odaklanmalıdır.

2.         Öğretmenlerin Yetkinlikleri Geliştirilmeli: Mesleki eğitim öğretmenlerinin sürekli gelişimlerini destekleyecek programlar oluşturulmalıdır. Öğretmenlere, sektördeki güncel gelişmeleri takip etme imkânı, endüstri deneyimi kazanma fırsatı ve pedagojik becerilerini geliştirme desteği sağlanmalıdır.

3.         Endüstri İşbirlikleri Güçlendirilmeli: Mesleki eğitim kurumları ile iş dünyası arasındaki işbirliği güçlendirilmelidir. Bu işbirlikleri, staj programları, iş yerinde eğitim ve danışmanlık faaliyetleri gibi uygulamalı eğitim fırsatları sunarak öğrencilerin sektörle bağlantı kurmasını sağlar.

4.         Yenilikçi Eğitim Yaklaşımları Benimsenmeli: Mesleki ve teknik eğitimde yenilikçi yöntemler ve teknolojiler kullanılmalıdır. Sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik gibi araçlarla eğitim deneyimleri zenginleştirilmeli, dijital becerilerin gelişimi desteklenmelidir.

5.         Girişimcilik ve İnovasyon Odaklı Eğitim Verilmeli: Mesleki eğitim programları, girişimcilik ve inovasyon becerilerini teşvik etmelidir. Gençlerin kendi işlerini kurmaları, yenilikçi fikirleri hayata geçirmeleri için desteklenmeli ve girişimcilik ekosistemiyle bağlantıları güçlendirilmelidir.

6.         Kariyer Danışmanlığı ve Rehberlik Hizmetleri Sunulmalı: Gençlere kariyer planlaması, iş dünyasıyla bağlantı kurma ve istihdam fırsatları konusunda rehberlik hizmetleri sunulmalıdır. Kariyer danışmanlığı, gençlerin hedeflerini belirlemelerine, potansiyellerini keşfetmelerine ve doğru meslek seçimlerini yapmalarına yardımcı olur.

7.         Öğrenci Merkezli Uygulama Ağırlıklı Eğitim: Eğitim-öğretimin temel amacının öğrencinin bilgiyi ve kendi yeteneklerini keşfettirmesi sürecinde öğretmenlerin velilerle işbirliği yaparak etkili rehberlik yapıp desteklemesi ve özellikle mesleki eğitimin uygulama ağırlıklı yapılandırılması gereklidir.

Sohbetimizin başında; ChatGPT, ben bir yapay zekâ robotuyum, gerçek insanları tanıma yeteneğim yok diye cevap vermeden önce benimle ilgili internet üzerinde bir arama yaparak benim hakkımda bilgiler toplayıp cevap verebilirdi. Bu yazılım robotunu geliştirenler böyle bir özellik eklemediği için bu hizmeti yerine getiremiyor.

Birinci soruma, “Meslek Lisesi mezunlarının iş bulma potansiyelini; Sektör ve Meslek Talepleri, Meslek Lisesinin İçeriği ve Program Kalitesi, Meslek Lisesi Mezununun Bireysel Yetenekleri ve Becerileri, İş Arama Stratejileri ve Bağlantılar.” Faktörleri etkiler.” Şeklinde,

İkinci Soruma, “Mesleki ve teknik eğitim konusunda gençlere; Yeteneklerini Keşfetmelerini Teşvik Edin, Çeşitli Kariyer Fırsatlarından Bahsedin, Pratik Becerilerin Önemini Vurgulayın, Endüstri İşbirliklerini Teşvik Edin, Yenilikçilik ve Girişimciliği Destekleyin, Sürekli Öğrenmeyi Vurgulayın ve Başarı Hikâyelerini Paylaşın.” Şeklinde,

Üçüncü Sorum, “Türk Milli Eğitim Sisteminde; Öğrenci Merkezli Yaklaşım, Güncel ve Uygulanabilir Müfredat, Öğretmenlerin Yetkinlikleri, Teknoloji ve Dijital Beceriler, Değerler Eğitimi, Mesleki ve Teknik Eğitim, Değerlendirme ve Takip Sistemi konularda değişiklik yapılmalıdır.” Şeklinde,

Dördüncü Soruma, “Türkiye Yüzyılı için Eğitimde; Kapsayıcı ve Nitelikli Programlar Geliştirilmeli, Öğretmenlerin Yetkinlikleri Geliştirilmeli, Endüstri İşbirlikleri Güçlendirilmeli, Yenilikçi Eğitim Yaklaşımları Benimsenmeli, Girişimcilik ve İnovasyon Odaklı Eğitim Verilmeli, Kariyer Danışmanlığı ve Rehberlik Hizmetleri Sunulmalı, Öğrenci Merkezli Uygulama Ağırlıklı Eğitim konularında adımlar atılmalıdır.” Şeklinde oldukça anlamlı ve doğru cevaplar bulmuştur.

Benim sorularıma verdiği/bulduğu anlamlı cevapları hangi fikir sahibinin hangi paylaşımından buldu getirdi. Akademik bir bilgi midir? Bu bilgilerde telif hakkı var mıdır? Paylaşım için fikir sahibinden izin alınması gerekiyor mu? Ulusal ve uluslar arası veri koruma ve fikri sınai mülkiyet haklarını ihlal ediyor mu? Konularında tüm dünya ülkelerinde eleştirilmekte ve tartışılmaktadır. Şu anda biz kullanıcılarla ücretsiz paylaşılan sürümün çok ilerisinde çalışmalar yapıldığı ancak etik açıdan sıkıntılı durumları dikkate almadan ve dünya genelinde yasal altyapısı oluşmadığından piyasaya sürülmediğini düşünüyorum.